VETERİNER HALK SAĞLIĞINDA YENİ YAKLAŞIMLAR
Dünya Sağlık Örgütü tarafından desteklenen; “Veteriner Halk Sağlığında Geleceğin Eğilimleri Çalışma Grubu” nun 1999 yılında ”Yirmi Birinci Yüzyılda Herkes İçin Sağlık” hedefini gerçekleştirmek amacıyla hazırlamış olduğu “Veteriner Halk Sağlığında Yeni Yaklaşımlar” konulu raporun çevirisinin yapılıp kitapçık haline getirilerek ülke içinde, konu ile ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtılması için gerekli izinler alınarak yayın tercüme edilmiştir.
Kitap; Cumhurbaşkanlığına, TBMM Başkanlığına, Başbakanlığa, Genelkurmay Başkanlığına, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına, Sağlık Bakanlığına, TVHB ve 52 Veteriner Hekim Odasına, TTB ve 64 Tabip Odasına, TEB ve 51 Eczacı Odasına, TDHB ve 33 Diş Hekimleri Odasına, 81 İl ve 39 İlçe Belediye Başkanlığına, 81 İl Valiliğine ( İl Tarım ve İl Sağlık Müdürlüğü) 29 Tıp Fakültesine, 23 Diş Hekimliği Fakültesine, 17 Veteriner Fakültesine, 12 Eczacılık Fakültesine, 14 Dernek, Birlik, Enstitü, Vakfa ücretsiz olarak gönderilmiştir.
Bu yayının orijinali Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından İngilizce olarak “Future trends in veterinary public health: report of a WHO study group” adıyla yayınlanmıştır. Yayının Türkçe çevirisi, derneğimiz tarafından yapılmıştır.
Ülkemizde önemi gün geçtikçe artan, veteriner halk sağlığı konusunda yapılmakta olan ve gelecekte yapılacak çalışmalara hem katkı, hem de yeni bir bakış açısı sağlayacağına inandığımız kitabın ingilizce ve Türkçe pdf formatlarına aşağıdaki resimlere tıklayarak ulaşabilirsiniz.
© Veteriner Halk Sağlığı ve Toplumsal Çalışmalar Derneği, 2010, (Türkçe çeviri)
© WHO, 2002, (İngilizce baskı)
TEK SAĞLIK ORTAK EYLEM PLANI
İnsan, Hayvan, Bitki ve Çevre Sağlığı İçin Birlikte Çalışmak
Uluslararası dört kuruluş (FAO, UNEP, WOAH ve WHO) insan-hayvan-bitki-çevre arayüzündeki sağlık sorunlarının çözümü için gereken değişim ve dönüşümü yönlendirmek amacıyla işbirliği yaparak, Tek Sağlık yaklaşımıyla gelecekteki pandemileri önlemeye ve sağlığı sürdürülebilir bir şekilde geliştirmek amacıyla Tek Sağlık Ortak Eylem Planını (2022–2026) geliştirmiştir.
Tek Sağlık Ortak Eylem Planı özellikle; salgın ve pandemik potansiyeli olan yeni ortaya çıkan zoonotik hastalıkların, zoonotik ve vektör kaynaklı endemik bulaşıcı hastalıkların, gıda ve su güvenliği tehlikelerinin, antimikrobiyal direncin ve çevre sağlığının risklerini ve sonuçlarını ele almaktadır.
Tek Sağlık Ortak Eylem Planı; sürdürülebilir sağlık ve gıda sistemlerine, azaltılmış küresel sağlık tehditlerine ve iyileştirilmiş ekosistem yönetimine topluca katkıda bulunan, birbirine bağlı altı eylem dizisi ile bir değişim teorisinden oluşmaktadır.
Tek Sağlık Ortak Eylem Planı değişim teorisi; Tek Sağlık’ın entegre, çok sektörlü, bütünsel ve disiplinler arası bir yaklaşım olarak, planda açıklanan acil sağlık sorunlarını çözme potansiyeline sahip olduğunu savunmaktadır.
Eylem dizileri, belirlenen hedeflere ulaşmak için belirli aktiviteler, çıktılar ve bir zaman çizelgesi içeren bir dizi eylemden oluşmaktadır;
Eylem Dizisi 1: Sağlık sistemlerini güçlendirmek için Tek Sağlık kapasitelerini geliştirmek;
Eylem Dizisi 2: Ortaya çıkan ve tekrarlayan zoonotik salgınlar ve pandemilerden kaynaklanan riskleri azaltmak;
Eylem Dizisi 3: Endemik zoonotik, ihmal edilmiş tropikal ve vektör kaynaklı hastalıkları kontrol etmek ve ortadan kaldırmak;
Eylem Dizisi 4: Gıda güvenliği risklerini değerlendirmek, yönetmek ve iletişimini güçlendirmek;
Eylem Dizisi 5: Sessiz Antimikrobiyal Direnç (AMR) salgınını önlemek;
Eylem Dizisi 6: Çevreyi Tek Sağlık’a entegre etmek;
Planın orijinali Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH) tarafından One Health Joint Plan of Action (2022–2026). Working together for the health of humans, animals, plants and the environment başlığıyla İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Veteriner Halk Sağlığı ve Toplumsal Çalışmalar Derneğimiz ile FAO arasında yapılan anlaşmaya dayanılarak Türkçe’ye çevrilen Tek Sağlık Ortak Eylem Planı’nın Türkçe sürümüne FAO’nun resmi internet sitesinden https://www.fao.org/documents/card/en/c/CC2289TR adresinden ulaşılabilmektedir.